- Nauczycielom, tak jak pracownikom niepedagogicznym, przysługuje dofinansowanie do wypoczynku, który sami organizują sobie lub dziecku.
- O wypłatę świadczenia z tytułu wakacji pod gruszą nauczyciele muszą jednak wystąpić ze specjalnym wnioskiem.
- Jest wiele czynników, które warunkują taką pomoc finansową, ale jeśli nauczyciel je spełnia, innych przeszkód nie ma.
Do 31 sierpnia nauczyciele będą mieli wypłacone świadczenie urlopowe za rok szkolny 2023/2024 w rekordowej jak dotychczas kwocie 2417,14 zł brutto. To jednak nie wyklucza im możliwości ubiegania się o świadczenie socjalne z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na dofinansowanie wypoczynku organizowanego we własnym zakresie, tzw. wczasów pod gruszą.
Nauczyciele mają prawo wnioskować o wsparcie finansowe na urlop pod gruszą
Świadczenie urlopowe przysługuje bowiem wyłącznie nauczycielom i chociaż pomniejsza ono środki znajdujące się w ZFŚS, to nie obciąża puli środków przeznaczonej na pomoc socjalną dla pracowników danej placówki oświatowej. Jest wypłacane niejako niezależnie, na podstawie art. 53 Karty nauczyciela. A to oznacza, że nauczyciele – tak jak pracownicy niepedagogiczni – mogą występować z wnioskiem do administratora ZFŚS, czyli do dyrektora placówki, o świadczenie w związku z urlopem wypoczynkowym.
Trzeba jednak pamiętać, że nie jest to świadczenie obligatoryjne, a jego wysokość zależy od wielu czynników. Przede wszystkim od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu, którą zainteresowany musi udokumentować, a wypłata świadczenia następuje na wniosek zainteresowanego. O wypłacie środków decyduje też to, czy wniosek spełnia pozostałe warunki określone w regulaminie udzielania świadczeń pracownikom.
– Każda szkoła go opracowuje indywidualnie, ale ustawa wskazuje, jakie elementy muszą się w nim znaleźć – tłumaczy Sławomir Wittkowicz, przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego „Forum – Oświata”.
Nie ma jednego, uniwersalnego regulaminu, którym miałyby się posługiwać wszystkie zakłady pracy. Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o ZFŚS regulamin podlega uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.
ZFŚS musi realizować wszystkie zadania wymienione w ustawie. To, w jakim wymiarze, jest już kwestią ustaleń
Regulamin nie może być sprzeczny z zasadami określonymi w ustawie, która w sposób enumeratywny wymienia, na co mogą być przeznaczone środki z ZFŚS. A są nimi usługi świadczone przez pracodawców na rzecz:
- różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej,
- opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
- udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej,
- zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Dla nauczycieli oraz pracowników niepedagogicznych szkoły istotne jest to, że nie ma takiej prawnej możliwości, żeby jakaś placówka wyłączyła tzw. wczasy pod gruszą, ponieważ dofinansowanie wypoczynku organizowanego we własnym zakresie jest wpisane jako zadanie funduszu w ustawie o ZFŚS.
– Nie można więc stwierdzić w regulaminie, że będziemy udzielali wyłącznie np. zapomóg losowych i to jeszcze w związku z taką, a nie inną sytuacją lub że z zadań zakładowego funduszu zostawiamy sobie tylko np. pożyczki na cele mieszkaniowe. Wtedy będzie to działanie nielegalne i związek zawodowy będzie mógł wystąpić z roszczeniem – wskazuje przewodniczący WZZ.
Podkreśla przy tym, że jeśli pracownik spełni kryterium dochodowe, to wysokość wsparcia będzie zależała od tego, jakie środki w budżecie ZFŚS są przeznaczone na dany rodzaj działalności.
– Wysokość wsparcia jest tak naprawdę pochodną dwóch zmiennych – wysokość środków i liczba wniosków. Bo jeśli okaże się, że wszyscy pracownicy złożą takie wnioski, to dofinansowanie będzie proporcjonalnie niższe – wyjaśnia Sławomir Wittkowicz.
Nie ma prawnej możliwości, żeby w samorządowej placówce oświatowej ZFŚS nie powstał
Dla pracowników placówek samorządowych istotne jest również to, że nie ma takiej możliwości, żeby w szkole fundusz nie powstał.
– To jest obligatoryjny obowiązek bez względu na to, czy mówimy o szkole małej, czy dużej – stwierdza przewodniczący WZZ.
W przypadku placówek oświatowych nie ma też znaczenia to, o dofinansowanie jakiego wypoczynku występuje pracownik – czy kilkudniowego, czy też kilkunastodniowego – limitu brak. Świadczenia socjalne na wczasy pod gruszą nie są ograniczone ani rokiem szkolnym, ani trwaniem wakacji. Wsparcie finansowe może dotyczyć wszelkich wyjazdów realizowanych w ciągu roku kalendarzowego i to zarówno nauczyciela, jak i jego dziecka.
– Najczęściej występujące ograniczenie jest takie, że ze wsparcia można skorzystać tylko raz w roku – tłumaczy Sławomir Wittkowicz.
Nie ma zatem znaczenia, czy dana nauczycielka wyjechała na wypoczynek 4-, czy 14-dniowy.
– Problemem może być tylko to, czy według przyjętych kryteriów będzie jej takie wsparcie przysługiwało. Bo zasada powinna być taka – im ktoś ma trudniejszą sytuację życiową, rodzinną czy materialną, tym większe wsparcie powinien otrzymać w porównaniu do innych osób – konkluduje przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego „Forum – Oświata”.